Volgende interviews: Guy Vording, Karen Oger, Aäron Willem,…
INTERVIEW MET TRUI DEMARCKE (°1962)
Trui Demarcke werkte als textielontwerper voor de industrie en richtte het label FIL&BAUKIS op, gekend om haar exclusieve sjaals in zijde en breiwerk. Sedert 2006 legt ze zich toe op het vrije werk met textiel, dat geleidelijk aan plaats maakt voor andere materialen zoals kleurpigment op houten paneel en grafiet-en houtskooltekeningen.
Hilde Van Canneyt (HVC) Beste Trui, u bent kunstenaar, maar niet in de klassieke manier van het woord. U bent geen schilder of beeldhouwer zoals dat heet, daar ‘stoffen’ uw basismateriaal zijn. Een van de eerste series waarmee u naar buiten kwam, was Surface/ (E)space. Hoe kwam u er op een dag bij om dit werk op hout te maken?
Trui Demarcke (TD) Kleurkrijt op papier sprak me niet aan. Houten panelen geef ik een basis van een mengsel van huidenlijm, kaolin en krijt. Ik hou van het poreuse oppervlak dat de pigmenten opzuigt, en je de lagen kleur doorheen toont.
HVC U richtte het label FIL&BAUKIS op, bekend om de exclusieve sjaals in zijde en breiwerk. Wanneer kwam het moment dat u autonome kunstwerken begon te maken?
TD Dat kwam heel intuïtief. Ik experimenteer graag met materialen en tast gaarne mijn grenzen af. Aanvankelijk werkte ik met textiel, geleidelijk aan ging ik andere materialen gebruiken zoals kleurkrijt op houten paneel alsook grafiet- en houtskool op papier. Tegenwoordig kies ik de techniek in functie van het idee dat in mijn hoofd speelt.
HVC ‘Tegengestelde krachten’ vormen een rode draad in uw werk.
TD Wegnemen van kleurpigment is voor mij net zo belangrijk als aanbrengen, het is plaats maken voor iets anders. Chaos en ordening, willekeurig werken tegenover het conceptmatig werken, het statische tegenover de beweging, bedekken tegenover transparantie.
HVC U start vanuit het materiaal, daarnaast zijn het ruimtelijke aspect en het licht heel belangrijk. Want u vertrekt niet van een foto of een patroon. U begint er ‘gewoonweg’ aan op een witte werktafel, materiaal bij de hand en u laat het gebeuren…
TD Ik begin vanuit de handeling – de beweging – en de verbeelding. Liefst werk ik met (was)kleurkrijt, dat ik laag op laag aanbreng. Ik kies (on)bewust op het gevoel, dat werkt het best voor mij.
HVC De groep The weather is hot, stormy and provocative, zijn werkjes uit de COVID periode, 2020-2021.
TD In deze reeks werken is het creatieproces voelbaar. De titel is geïnspireerd op een titel van een project van Guy Mees, ik hou van zijn werk. Mees tastte de grenzen af van wat hij met materialen kon vertellen, gaf papier een sensualiteit en wist vormen in hun eenvoud te laten spreken. Ik bewonder zijn sociaal-maatschappelijk en ecologisch engagement dat hij met zijn werk aan de dag brengt.
HVC Kan u iets vertellen over de reeks WHAT ONE CONTAINS WILL EXPAND
TD De titel Wat men insluit bereidt zich uit, is een quote geleend van Bernd Lohaus. Hoe meer men insluit, hoe meer men geneigd is om uit te breken. In het isolement van het atelier zonder prikkels van de buitenwereld neemt mijn verbeelding toe. Dat is een psychologisch gegeven dat ook van toepassing is op plastisch vlak: binnen een lijst of op een drager neigt lijn en vlak naar expansie. Een denkbeeldige ruimte wordt zichtbaar in een afgebakend veld.
HVC Uw taal is abstract, het is waarlijk experimenteren met vormen en kleuren.
TD Het gaat voor mij vooral om tegenstellingen.
HVC Laten we nog even kijken naar de afbeeldingen op de website.
TT20: Dit is geplooid uitgedeind karton. De tekening toont een pijp die lijnstukken spuit; er is iets aan het gebeuren. Een creatieproces is aan de gang.
HVC Zo maakte u in die reeks ook het werk TT08, een sculptuur in hout.
TD Ik noem dat een tekening dat uit zijn voegen is getreden. (lacht) Het was een periode waarin ik veel tekende, denk aan de vorm van een monoliet. Je ziet een hoofd, en dat gaat met een sluier naar beneden. Dat is een figuur.
HVC Op uw website zien we bij WORKS: ‘Illuminations, how daylight influences our viewing’. Het zijn werkjes in zijden stof.
TD Op uw website zien we bij WORKS: Illuminations, werkjes in zijden stof, ‘how daylight influences our viewing’.
TD De beweeglijkheid van de stof staat tegenover de strakke vorm van het raam waarin de stof wordt gefixeerd. Voor de kleur gebruik ik acrylverf, soms met airbrush, denk aan mondblazen. Dankzij het lichtspel is het werk nooit statisch; het speelt in op de transparante stof. Beweeglijkheid vind ik in de plooien van het textiel, alsook in dat lichtspel dat de aanblik verandert van het werk.
HVC U hebt dit type werk ook vervolledigd in Boghossian Fondation, waar u vier weken op residentie was.
TD Ik zag het als een onderzoek. Ik heb daar nog meer met reliëf gewerkt en een samenstelling van verschillende werken gemaakt.
HVC U bent bezig met een ongoing reeks. Daarvoor werkt u op geplooid karton, denk aan een accordeonplooi.
TD Het is een leporello. Ik hou van reliëf, het suggereren van ruimte en beweging. Op dit moment werk ik aan die reeks, genaamd Magnetic Field, waarin vooral de kleuren met elkaar resoneren. De titel is geïnspireerd op een reeks schilderijen van Miro, waar figuren met elkaar communiceren op doek. Ik werk graag in leporellovorm, omdat deze loskomt van de muur. De kleuren veranderen constant terwijl ik aan het creëren ben. Al heb ik natuurlijk wel een vertrekpunt met een kleurenpalet. Doorheen de opeenvolgende dekkingen, genereer ik meer diepte of doorkijk. Ik laat die gelaagdheid graag zien, op die plaatsen is het maakproces zichtbaar. Ik start niet vanuit het niets: het ene komt vaak voort uit het vorige.
HVC Bent u in dat momentum ook inhoudelijk bezig? Of alleen met vorm?
TD Ik streef naar harmonie. In ‘Magnetic Fields’ gaat het om kleuren die communiceren. en de dynamiek tussen de kleuren en de leporellovorm bepalen een tijdelijke harmonie.
HVC De manier waarop u laag na laag opbrengt, is bijna zoals je bij Rothko ziet… Hoe hoopt u dat de kijker op uw werk reageert?
TD Als een rustpunt om naar te kijken.
HVC Ik vind dat de werken in deze reeks elkaar versterken. Waarom waskrijt?
TD Dat ligt het best in de hand en er blijft altijd een vibratie over van de pigmenten op de drager. Ik gebruik karton als drager omdat de leporellovorm op deze manier het effeciëntst kan gemaakt worden door snij-en plooiwerk.
HVC Wanneer weet u dat het kunstwerk er staat?
TD Ook dat is puur op gevoel.
HVC In 2020 maakte u het kunstenaarsboek Tsimtsoem, van chaos naar orde, een scheppingsverhaal in 24 afbeeldingen.
TD Nadat de ruimte is afgebakend, wil ik inzoemen van een macro- naar een microcosmos: de vormen trekken samen in een punt van mijn handpalm.
HVC De laatste afbeelding in het boek is TT51:
TD Het is een houten figuur waarop een tekening aangebracht is in kleur van een complexe driehoek balancerend op haar punt. Deze driehoekvorm is op een bepaalde plaats al aan het afbreken, om te evolueren naar iets nieuws.
HVC Kan u iets vertellen over uw expo in de groepstentoonstelling Water-loop in Beveren, waarvan Stef Van Bellingen van Warp curator was.
TD De expo ging over Water en de kringloop van het water. Als ik teken, vertrek ik vaak van een concept. Met wolken als onderwerp probeer ik iets oneindigs te vatten. Fijn potlood evoluereert naar dik houtskoolkrijt in lijnstukken van één bepaalde lengte. Ik zie dit als een compleet andere serie. Hier vertrek ik wél van beeldmateriaal dat ik zelf gemaakt heb. Curator Stef Van Bellingen vergeleek de lijnstukken waarmee ik de tekening opbouw met fractals of entiteiten die elk op zich een deeltje zijn van het grote geheel. Denk aan het Scheppingsverhaal.
De bijhorende video’s van Thomas Van Stee zijn gebaseerd op die lijnstukken, gezien als fractals. Hij maakte er een bewegende wolkenmassa van, van chaos naar ordening. Hij voegde er ook Shepherd tones aan toe: de tonen van de herder: tonen die opstijgen en dan weer neerdwarrelen. Het staat voor water dat verdampt en dan weer neervalt.
Ik ben nu begonnen aan een nieuw project gebaseerd op natuurprocessen, bv. ijswater dat zich een weg baant. Dat zou ik graag willen vastleggen.
HVC U gaat in september op residentie in ‘Het Atelier’ bij Marleen Scevenels in Brugge.
TD Het gaat me om op een andere plek los te komen van alles.
HVC Wat is voor u het verschil tussen ontwerpen en uw eigen autonome kunstding doen?
TD Ontwerpen is ook het resultaat van een maakproces waarbij rekening wordt gehouden met het ruimtelijke aspect, de lichtwerking, de textuur, maar bij aanvang heb je een beter idee hoe het er uit zal zien wanneer het klaar is. Meestal is het functioneel en kan iemand het gebruiken. Een kunstwerk is een resultaat van een maakproces waarin je als toeschouwer informatie kan herkennen die verwijst naar aspecten van het leven. Hoe het er zal uitzien op het einde, weet je niet bij aanvang.
HVC Kan u me nog het verhaal van uw werk Alfabet vertellen? Een portret dat u op een eigenwijze creëerde.
TD Het portret van mijn moeder verdeelde ik in 25 rastervakjes. Elk afzonderlijk vakje tekende ik na, aan de hand van lijnstukjes. Elke tekening was één deel van het volledige portret. Nadien legde ik al die afzonderlijke tekeningen bij elkaar in de juiste volgorde, zodanig dat ik opnieuw het beeld van mijn moeder kreeg. Apart lijken het abstracte werken, tenzij op de plaatsen waar je een oog of een bril ziet. Dit alles verzamelde ik in boekvorm volgens een Japanse methode. maar op een ongewone manier.
Het leuke aan dat project is, als je het boek openvouwt, dat je allemaal abstracte tekeningen ziet, evoluerend van een geordende opstelling naar het langzaam uiteenvallen in een chaos. Onderweg merk je dat het niet alleen abstract is, maar dat er ook een figuur verschijnt. Zo vouw je rustig de bladen open en dicht. Ik combineerde dat met een heel toepasselijk gedicht van Inge Braeckman: Alfabet. Het gaat over iets dat uiteen valt, de suggestie van iets dat een herinnering is. Een alfabet bestaat uit 26 letters en toeval was dat ik in totaal 26 pagina’s had. Dat vond ik fijn samenvallen. Maar de volgorde van de bladzijden moeten in sé gerespecteerd worden.
Het zijn unieke exemplaren. Jonas Nachtergaele van Topo Copy zorgde voor de riso prints.
HVC Wat is uw artistieke droom?
TD Dat ik dingen creëer waar ik zelf blij van word en dat ik dit kan delen met anderen natuurlijk!
Hilde Van Canneyt, lente/zomer 23
Één reactie op “Interview met Trui Demarcke”
Ik heb dit met veel interesse gelezen!! Het is boeiend en leerzaam! En het nodigt uit om dieper te kijken , je meer in te spannen om het echt te begrijpen en te beleven.