INTERVIEW MET GUY VORDING, (°1985) (NL)
vorig interview: Trui Demarcke, volgend interview Karen Oger
Hilde Van Canneyt (HVC) Beste Guy, dank om me hier in je atelier in Amsterdam te verwelkomen met koffie en Hollandse koekjes. Op de een of andere manier koos je op je achttiende voor grafische vormgeving. Ik vermoed dat je toen al bezig was met het gegeven ‘vorm, lijn, vlak’.
Guy Vording (GV) Ik koos voor toegepaste vormgeving, waarin het grafische een onderdeel was, alsook decorbouw. Later was ik ook bezig met etaleren, enz. Mijn ouders hebben me toch die richting ingestuurd. Zelf wist ik niet goed hoe zo’n studie eruitzag, laat staan wat het kunstenaarschap inhield. Ik kom tenslotte uit een klein dorp in Twente waar deze beroepen niet bestonden. Al voelde ik in het eerste jaar opleiding al snel: dit is het niet. Maar ik heb er een handje van aan, alles te willen afmaken. (lacht) Ik heb er een hele leuke tijd gehad, maar in het laatste jaar wilde ik mijn vleugels spreiden en ik zocht een stage in Amerika. En weg was ik! Na mijn studies bleef ik er werken als decorator. Maar ik miste toen al gewoonweg het creëren.
HVC Zat jij op dat moment op een appartementje in New York te tekenen voor jezelf? Of zat het ‘creatieve’ eerder allemaal vast?
GV Dat tweede. Maar ik werkte keihard van ’s ochtends vroeg en ’s avonds was ik laat thuis, ik had er gewoonweg geen tijd voor. Maar zelfs in mijn opleiding kreeg ik kritiek op het feit dat ik te autonoom werkte. In New York werd sowieso iets aangewakkerd toen ik daar met kunstenaars in contact kwam. Ik zag veel voorbeelden voor me en schrok dat mensen van mijn leeftijd al hun eigen vorm hadden gevonden! Terwijl ik in mijn dorp bijna de stempel kreeg van: ‘Je gaat naar de academie, ben je gek?’ (lacht) Ik keek ook op naar hoe ze leefden. Je hoeft niet zwaar depressief te zijn of in isolement te zitten om te creëren, besefte ik. Het is een naïeve gedachte, maar ik wist-het-gewoonweg-niet…
HVC Ben je dan in Nederland ‘afgestudeerd’?
GV Klopt! Ik ben even teruggekomen, heb mijn visum verlengd en was weer weg voor anderhalf jaar! (lacht)
HVC The American dream!
GV Zeker en vast! Ik kan nog supergelukkig terugkijken op het eerste jaar dat ik er zat. Ik had alles gevonden waar ik al heel mijn leven naar zocht. Ik vond dat fantastisch! Toen ik tussendoor terug kwam en erna terugkeerde om er te werken, was het met de bedoeling me daar voor altijd te settelen. Nederland was gewoonweg geen optie meer. Maar toen ik terugkwam, was de wereld veranderd, denk maar aan de bankencrisis. Ik kon werken waar ik stage liep, maar daar kwamen ook minder klanten. Ik voelde hoe alles er naar beneden ging. Ik denk wel dat als het niet was gebeurd, ik daar mijn leven had uitgebouwd…
En plots kreeg ik een inzicht: ‘Ik moet NU naar de Academie!’. (lacht) Omdat studeren in Amerika te duur was, mijn visum niet werd verlengd en ik hier studiefinanciering kreeg, koos ik voor de Academie van Utrecht in Nederland.
HVC Waarom werd het Utrecht?
GV Ik keek vooral wie waar doceerde. In Utrecht waren dat onder andere Lieven Hendriks, Dieuwke Spaans en Luuk Wilmering. Het eerste jaar kreeg je er ‘Fine Arts’, en elk jaar ga je meer specialiseren. Nu ik terugkijk, was ik begin mijn twintiger jaren, heel naïef. Ik dacht écht: ik word of schilder, of beeldhouwer. Verder dacht ik niet. Dus kwam ik daar met grote doeken aanzetten. Maar ik ben nogal een pietje precies. Als we op maandag een schilderij moesten klaar hebben, was ik écht het hele weekend in de weer om dat schilderij te vervolmaken. Dieuwke zei: ‘Jij blijft van het canvas, ik wil dat hier niet meer zien in de klas, en jij gaat werken op papier!’ Ik maakte het doek gewoon kapot, ik ging maar door, streefde zo naar perfectie. En toen, ja, werd ik verliefd op het papier. Zo moest ik eerst leren na te denken, dan ‘doen’. Ze heeft me ook een paar dingen gezegd die me zijn bijgebleven. Zo zei ze: ‘Ga nu eens met die handen in de modder ploeteren!’ Ik heb echt veel uit mijn opleiding gehaald.
HVC Ze vond dat je wel wat meer rock’-‘n-roll in en op je kunst kon gebruiken, dat je best eens eerst twee biertjes dronk vooraleer je begon. (knipoogt)
GV Ik moet daar echt nog altijd op letten! (lacht) Tot op de dag van vandaag heb ik de neiging alles netjes te snijden. Dan moet ik mezelf echt afvragen of dat nou beter is voor het werk.
HVC Dan ben je afgestudeerd, en begint het écht natuurlijk. De leraar kan je handje niet meer vasthouden, de medestudenten zijn er niet meer om feedback te geven – of plezier mee te maken…
Je bent trouwens afgestudeerd – als het ware – met omgekeerd werk van dat wat je nu maakt, lijkt het. In die zin: de tekening centraal gepositioneerd en veel wit papier errond. Wat was het onderwerp?
GV Ik maakte naast die tekeningen ook collages. Ik bleef nog een paar maanden in Utrecht hangen: ik had er een ateliertje, het bleef een drempel om naar Amsterdam te trekken. Tot ik uiteindelijk wél de stap durfde zetten.
(*zoekt in het bovendeel van zijn atelier, naar ouder werk)
HVC Je bent een echte archivaris, zie ik.
GV Ik startte en start gewoon van een interessant beeld, meestal van een nieuwsitem. Een beeld dat ongepolijst is…
HVC …waar jij dan een surrealistische touch op aan bracht. Ik zie bomen met tanden, etc. Dat is lichtjes ongewoon toch?
GV Ik zocht en zoek inderdaad het vervreemdende op. Soms zelfs het ongemakkelijke in een beeld. Het scheuren gebeurde nog niet echt, wel het uitsnijden. Zo integreerde ik pigment en inkt op bestaand materiaal. Ik zocht een middenweg tussen collage en tekeningen, wat ik op zich nog altijd doe. Dat deed ik naast de grote witte werken die ik realiseerde. Want mijn collages werden niet aangemoedigd.
HVC Wie weet omdat je docenten ook collages maakten en ze geen concurrentie wilden! (knipoogt)
GV (lacht) Misschien. Ze vonden dat als ik collages maakte, het écht sterk werk moest worden. Want, zo werd mij verteld, twee foto’s bij elkaar brengen kan al snel wat worden. Daar zit de kracht niet in.
HVC Over dit nieuwsitem gesproken: nog het liefst zoek je ‘de grote rampen’ op. Ramptoerist!
GV (lacht) In een gezinsdrama bijvoorbeeld, verricht iemand een actieve handeling. Of denk aan een vliegtuigramp: ineens is er iets veel groters dan de mens die de overhand neemt.
HVC Dan heb je een kunstdiploma aan de muur hangen, maar begint het écht… Was het als een ware een afwasbijbaantje zoeken en de rest van de tijd op je atelier ‘prutsen’?
GV Het fijne van afstuderen, is dat er altijd een nasleep is, zoals een afstudeerexpo, en daar komt weer iets anders uit. Ik had het geluk dat de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) – ze hebben een kunstafdeling in de faculteit letteren – me vroeg om een werk in opdracht te maken. Ik kreeg een budget en zo kon ik de eerste paar maanden mijn atelier betalen. Het gevaarlijke is wel dat je in het begin een beetje doorleeft op het werk dat je op de academie maakt. Maar dan komt natuurlijk een nieuwe lichting afgestudeerden eraan, en besef je pas: nu moet ik écht hard beginnen werken. Als bijbaantje werkte ik in de kunstbibliotheek van Utrecht.
HVC Zoals ze in het Vlaams zeggen: dan moet je uit je ‘kot’ komen.
GV Ja, ik studeerde af met die ijle witte tekeningen en collages. Maar iedereen vroeg me altijd expliciet om die tekeningen. Ik zei natuurlijk altijd ‘ja’, maar gaandeweg raakte het op. Had ik ergens op een expo nog een muurtje over, werd me gevraagd: ‘Heb je nog werk dat je daar kan laten zien?’ Maar eigenlijk was ik al in het geheim met die ‘Black Pages’ begonnen. Ik hing de eerste acht op, en herinner me dat er bezoekers waren die wezen naar mijn Black Pages en zeiden: ‘Wat daar hangt is verschrikkelijk!’ Ik klapte uiteraard dicht. Ik bleef worstelen in mijn atelier, bijbaantje na bijbaantje. Ik besloot bij het Mondriaan Fonds een Werkbijdrage Jong Talent in te dienen en op het einde van het dossier, durfde-ik-het-aan toch enkele Black Pages erbij te voegen. Het werd goedgekeurd en als opmerking kreeg ik zelfs: ‘Ga door met die Black Pages!’ Ik wist natuurlijk niet waar ik het had! En effe gedaan met bijbaantjes!
HVC Hoerààà!
Over je Black Pages: in Amerika spaarde je daarvoor oude fifties tijdschriften, liefst zwart-wit. Ook de typische glans van die tijdschriften is belangrijk. Denk aan het Amerikaanse weekblad Life. Je houdt ervan delen weg te tekenen, zodat je tot een ander verhaal dan het oorspronkelijke komt.
GV Klopt! Ik vind de jaren 50, hét ideale plaatje, het zijn echt de films waarmee ik ben opgegroeid. Als kind denk je natuurlijk dat dit de ideale wereld is. En in die tijdschriften is alles mogelijk: de suburia’s werden opgebouwd, etc. Tegelijkertijd heb ik er zo’n aversie van, want de vrouw was toen huisvrouw en moest braaf met het nieuwste aangeprezen apparaat stofzuigen en appeltaart bakken en aan de haard blijven. Een mooie ideale wereld, met termen die me tegenstaan.
HVC Je wil ons geen spiegel voorhouden, hé? Het is eerder suspense – denk Hitchcock – creëren. Het gaat echt ook om sfeer.
GV Het gaat me echt niet om tijd benoemen, dat is een bijkomstigheid. Wat wel interessant is: ik werk op na-oorlogse beelden, maar er wordt letterlijk nooit over geschreven. Alles gaat over het perfecte huiselijke leven en dan lees je daar zo’n simpel artikel bij. Net dat simpele en makkelijke wil ik weghalen: ik laat er liever iets anders doorheen schemeren, zo kan ik een nieuw boeiend verhaal creëren. Ik zou het respectloos vinden om over een artikel van Oekraïne bijvoorbeeld iets te tekenen… Laat staan het nog zwaarder te maken. En daar de lichtheid eruit halen, is al helemaal not done!
HVC Je bent er ook een poos mee bezig, met de juiste beelden uit te zoeken… En nog het liefst van al zoek je nog van alles erbij op via het internet. Het gaat om de kracht van het beeld, maar evengoed over de inhoud van dat oorspronkelijke beeld: je probeert het letterlijk en figuurlijk kracht bij te zetten. Zwart grafiet en aquarel zijn daarbij je extra plastische tools. Zo lees ik bijvoorbeeld: ‘His wife should live unhappily ever after’. Is dat een hint? Net zoals je met je titels misschien hints geeft?
GV De titels staan er al in! Het is zeker geen hint van waar het beeld vandaan komt. Integendeel, het maakt het net veel intiemer en kan het beeld kracht bijzetten of je op een andere manier naar het tafereel laten kijken. Dat spel, die verstoring, vind ik het meest interessant.
HVC Ik lees hier nog zinnen als: ‘Helemaal verdwenen’, ‘Entertains guests’,‘One was badly hurt, How men walk with art’, etc.
GV Het is een soort trechteren, aanstippen van een afbeelding. Zie het als een doorkijkje,…
HVC De spreekwoordelijke grasweide niet open laten, maar als het ware een hekje plaatsen… Eigenlijk gaat uw werk indirect over het leven van de mens, vermoed ik. ‘De toeschouwer blijft hangen tussen herkenning en vervreemding’, las ik ergens.
GV Inderdaad, zonder de mens in het werk op de voorgrond te plaatsen. Het zijn niet zozeer portretten, eerder een fysieke aanwezigheid die er is of is geweest. Zoals ik bijvoorbeeld in een beeld alleen maar de handen overhoud.
HVC Een energie vòòr iets gebeurt, of net een overgebleven energie… Niks fijner dan een feestje dat-nog-op-gang-moet-komen of the after party…
GV Inderdaad.
HVC Capture something of the atmosphere, lees ik nog op een van je werken.
GV Daar zit ook de zoektocht in… Een beeld wordt eerst gezien, de tekst moet een andere bocht geven.
HVC Je werk doet me denken aan de cultserie Twin Peaks van David Lynch.
Ik las nog dat je ’s ochtends liefst in alle stilte leest en onderzoekt, pas in de namiddag écht in gang schiet, en als het even kan, liefst tot ’s nachts doorwerkt…
GV Ik heb dat jarenlang gedaan, tot en met corona. Maar op zich klopt het nog steeds. ’s Ochtends laten ze me best gerust. (lacht)
HVC Oei, en dan komt een Belg je ochtendrust verstoren! (knipoogt)
GV Ik word wakker, zet koffie, ga met mijn kopje weer naar bed, begin te lezen, werk wat… Maar ik hou ervan om dat in stilte te doen.
HVC It’s also my way: I love the pure morning… en in de namiddag loopt het meestal mis met mijn werkplanning. (knipoogt)
Kunnen we het trouwens zo stellen dat je aan verschillende werken tegelijkertijd werkt? Of werk je bewust in series? En is dat vormelijk of inhoudelijk? En wanneer ben je – in een serie – uitverteld?
GV Ik probeer vooral structuur te krijgen en houden. Ik begon in 2014 aan Black Pages 1. Vanuit mijn subsidie wilde ik een verhaal vertellen met een vliegtuigramp in Brooklyn, wat in de jaren 60 in mijn straat gebeurde en in de vergetelheid was geraakt. In Reeks 3 begon ik kleur te verwerken. Reeks 4 zijn kleinere werken, en nu ben ik aan reeks 6 bezig.
HVC Ondertussen zien mensen je werk, exposeer je, vraagt een galerie je te gast, etc.
GV Ik kreeg een podium op Art Rotterdam vanuit mijn subsidie, en daar werd ik opgepikt door mijn galerie dudokdegroot. Het is een galerie die mijn werk snapt en me ook de nodige vrijheid geeft.
HVC Je carrière draait wel goed, vermoed ik.
GV Het loopt gestaag, maar op een manier dat ik er nog controle over heb. Dat vind ik prettig.
HVC En ik zal ervoor zorgen dat België je omarmt, Guy!
Nog even een promopraatje: jouw boek kwam net zoals mijn boek – 4321 vragen aan 123 kunstenaars, een beetje reclame maken in Nederland (knipoogt) – uit tijdens de coronaperiode.
GV Mijn boekpresentatie hebben we met de galerie verspreid over vier dagen: vier dagen lang iedereen langs de ene ingang in, langs de andere kant weer buiten.
HVC Gezellig zeg! Caramba! En ik wacht zelfs nog altijd op mijn boekpresentatie! (knipoogt)
@Hilde Van Canneyt, lente 23
Boek Guy Vording: Titel: Thank you so much. It was awful
Jaar: 2020, Pagina’s: 160, Prijs: 59,- euro.
Te bestellen via https://www.guyvording.com/b-o-o-k
Galerie: https://www.dudokdegroot.nl
